12 Oca 2023
Alzheimer hastalığı olanlar için yemek yemek zor olabilir çünkü bu durum onların tat alma duyularını, mutfak eşyalarını kullanma yeteneklerini, koku alma duyularını ve yemeğe olan ilgilerini bozabilir. Fiziksel ve bilişsel sağlıklarını korumak için Alzheimer hastalığı olan kişiler sağlıklı beslenmelidir.
Aşağıda, Alzheimer hastalarının ne yemesi gerektiğine dair bazı öneriler yer almaktadır:
- Yemek ve atıştırmalıklarınız için düzenli bir program oluşturun. Kişiye bu şekilde yemek yemesi hatırlatılabilir ve en son yediklerini hatırlaması da kolaylaştırılabilir.
- İnsanlara yiyecek ve doku seçenekleri sunun. Çeşitli yiyecekler sunmak ve sunulan yiyeceklerin dokularının farkında olmak önemlidir, çünkü Alzheimer hastalığı olan kişiler yiyeceklere olan ilgilerini kaybedebilir veya belirli dokuları yutmakta zorlanabilirler.
- Yemeğinizin göze hitap etmesini sağlayın. Alzheimer hastalığı olan kişilerin tat ve koku alma duyularını kaybedebilmeleri nedeniyle, yiyecekleri görsel düzeyde çekici kılmak yardımcı olabilir.
- Uyarlanmış yemeklerden yararlanın. Alzheimer’lı kişilerin, ağırlık veya entegre kulplu aletler gibi uyarlanabilir aletleri tutması ve kullanması daha basit olabilir.
- Mümkünse püre haline getirilmiş bir diyet kullanın. Püre haline getirilmiş gıdaların yenmesi daha kolay olabilir ve kişi yutma güçlüğü çekiyorsa boğulma olasılığı daha düşük olabilir.
- Anlayışlı ve iyimser olun. Sabırlı olmak ve Alzheimer’lı insanları yemek yemeye teşvik etmek önemlidir çünkü bu onlar için sinir bozucu ve bunaltıcı bir deneyim olabilir.
- Yemek alanını güvenli hale getirin. Kafa karışıklığı ve yönelim bozukluğu, Alzheimer’ın yaygın semptomlarıdır, bu nedenle bölgede herhangi bir tehlike olmadığından emin olun.
- Bir uzman kullanmayı düşünün. Bir meslek terapisti veya diyetisyen, Alzheimer’lı kişi için yemek yemeyi nasıl daha basit hale getirebileceği konusunda tavsiyelerde bulunabilir ve ihtiyaçlarına göre özelleştirilmiş bir yemek planı geliştirmede yardımcı olabilir.
Yemekleri Benzersiz İhtiyaçlar ve Tercihlere Göre Uyarlamak
Alzheimer’lı bir kişi için yemek planlarken, kişinin benzersiz beslenme gereksinimleri ve tercihleri de dikkate alınmalıdır. Örneğin, kişi şeker hastası ise servis edilen yiyeceklerdeki şeker ve karbonhidrat miktarına dikkat etmek çok önemlidir. Buna benzer şekilde kişinin tansiyonu veya kolesterolü yüksekse tuz ve doymuş yağ alımını kısıtlamak gerekebilir.
Birey için uygun porsiyon boyutlarının sağlanması da çok önemli bir faktördür. Alzheimer hastalığı kötüleştikçe, kişi ne zaman yeterince yediğine karar verme yeteneğini kaybedebilir. Daha küçük porsiyonlar, aşırı yemeyi ve yiyecek israfını önlemeye yardımcı olabilir. Ek olarak, susuz kalmayı hatırlamak çok önemlidir çünkü Alzheimer hastalığı olan kişiler bazen içmeyi unutur veya bardak ve bardak kullanmakta zorlanırlar. Dehidrasyon, birisini gün boyunca sık sık sıvı içmeye teşvik ederek ve yemek saatlerinde sıvı sağlayarak önlenebilir.
Alzheimer’lı kişi için yemek yemeyi ve yemek zamanlarını olabildiğince keyifli hale getirmek de önemlidir. Bu, hoş masa örtüleri ve ayarların yanı sıra yeterli aydınlatma kullanılarak gerçekleştirilebilir. Anıları tanıdık kokularla ve hatta hafif müzikle canlandırmak, yemek deneyimini iyileştirebilir. Ek olarak, eğer mümkünse, kişiyi yemek hazırlama sürecine dahil etmek, deneyimi geliştirebilir ve tamamlayabilir.
Düzenli Yeniden Değerlendirme ve Profesyonel Desteğin Önemi
Alzheimer’lı bir bireyin ihtiyaçlarında ve yeteneklerinde zaman içinde değişiklikler yaşayabileceğini akılda tutmak çok önemlidir. Kişinin diyet gereksinimlerini düzenli olarak yeniden değerlendirmek ve gerekli değişiklikleri yapmak çok önemlidir. Kişinin uygun bakım ve beslenmeyi aldığından emin olmak için nörolog, mesleki terapist veya diyetisyen gibi tıp uzmanlarıyla yakın iş birliği yapmak da çok önemlidir.
Alzheimer hastalığı ilerledikçe hastanın beslenme konusunda daha fazla yardıma ve hatta bir beslenme tüpüne ihtiyaç duyabileceğinin bilinmesi önemlidir. Bununla birlikte, hastalığın erken evrelerinde, yukarıda belirtilen tavsiyeler, beslenme durumunun korunmasına ve yemek zamanlarının daha keyifli ve daha az stresli hale getirilmesine yardımcı olabilir.
Kaynakça:
Edahiro, A., Hirano, H., Yamada, R., Chiba, Y., Watanabe, Y., Tonogi, M., & Yamane, G. Y. (2012). Factors affecting independence in eating among elderly with Alzheimer’s disease. Geriatrics & gerontology international, 12(3), 481-490.
1963 Yılında İstanbul’un Beykoz ilçesinde hayata merhaba diyen Uzm. Dr. Süreyya ATAUS, eğitimini 1980-1986 yıllarında İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde tamamlamıştır. Nöroloji uzmanlık eğitimini ise Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroloji A.B.D’da 1999 yılında tamamlamıştır. Nöroloji doktoru Uzm. Dr. Süreyya ATAUS Kadıköy, Bağdat caddesinde hasta kabulüne devam etmektedir.